Günümüzde ihtiyaçlarımızı karşılayacak bir bilgisayar toplarken fiyat listelerinde ilk baktığımız parça işlemcidir. Piyasada her ne kadar Intel ve AMD olmak üzere iki tane işlemci üreticisi olsa da bu firmaların çok sayıda işlemcisi var. Unutulmamalıdır ki; bir işlemciye çok para vermek çok hız elde etmek anlamına gelmiyor. Bu yazımızda firmaların işlemci modellerini tanıtmak yerine tüm işlemcilerde ortak olan bileşenlerin bizim için tam olarak ne anlam ifade ettiğine, para verdiğimiz özelliklerin performansa ne derece katkı yaptığını açıklayacağım. Bu konuda gerek kendi bildim gerekse bazı noktalarda internetten yardım alarak bu yazıyı size hazırlıyorum.
Intel mi, AMD mi?
Bugün Intel en hızlı işlemcileri üretiyor, Corei7 975 Extreme Edition tartışmasız bir şekilde bütün benchmarkları ve rakipleri ezip geçiyor. Ama fiyatı da oldukça pahalı, çok daha uygun fiyatlarla oldukça güçlü Intel ve AMD işlemciler var ve bunlar, hiç de zayıf işlemciler değil.
Oyun ya da İş, Amacınız Ne?
Her zaman en iyi işlemciyi almak zorunda değilsiniz, oyun amaçlı bilgisayar toplarken, işlemciden tasarruf edip o parayı ekran kartına yatırmanız gerekiyor.
Ama işlemciyi yoğun kullanan profesyonel uygulamalar için de, işlemciye yatıracağınız her kuruşa değiyor. Zamandan kazanmak, bilgisayar başında çile çekmemek için kesenin ağzını açmalısınız.
Sadece işlemci seçimiyle bitmiyor, işlemciyi takacağınız anakartı ve çipseti de düşünmek zorundasınız. Uygun anakartlar ucuz mu, pahalı mı? İstediğiniz özelliklere sahip mi? İşte bunlar çok önemli.
İşlemci Saat Hızı
Eskilerde MHZ (Megahertz), şimdilerde GHZ (Gigahertz) ile ölçülen bu değer işlemcinin en basit anlatımla çalışma hızını gösterir. Bilgisayarlarda işlemcilerin hızları performans ile doğrudan bağlantılı gibi görünmelerine rağmen en yüksek saat hızı demek, en performanslı işlemci demek değildir. İşlemcinin sahip olduğu mimari, bu konuda anahtar rol oynar. Aynı saat hızında (mesela 2.8GHZ) olan iki farklı mimarili bir işlemcinin performansları aynı olmaz. Örneğin "aynı saat" hızında 4 çekirdekli core mimarili bir Core 2 Quad, Nehalem mimarili 4 çekirdekli Core i5'den daha yavaştır. Bunun yanında firmalar sadece model çeşitliliği olsun diye çok sayıda saat hızına sahip model koyarlar.
Örneğin 2.6 GHZ, 2,8Ghz, 3.0GHZ vb.. İşlemci saat hızı yükseldikçe (işlemci çekirdeklerinin eşit olduğunu varsayalım) fiyat da yükselir. Halbuki 200MHZ'lik bir atış birçok uygulamada gözle görülür, hissedilir müthiş bir performans artışı sağlamaz. Bu yüzden; örneğin 200MHZ için fazla para vermeye gerek yok. Bir oyun bilgisayarı topluyorsak "en yüksek" saat hızına sahip işlemci almak paranın bir kısmını boşa harcamak demektir. Çünkü bir oyun veya programın hızlı çalışması sadece işlemciye bağlı değildir. (Ekran kartı ve RAM oyunların
FPS değerlerinde anahtar rol oynar) Bu, asla unutulmamalıdır.
Kaç Çekirdekli İşlemci Alınması Daha Faydalı Olur?
Her şeyden önce, az önce de belirttiğim gibi ne için kullanmak istediğinizi düşünün. Kullanacağınız profesyonel uygulamaların ve oynamayı hayal ettiğiniz oyunların sistem ihtiyaçlarını açıp, üreticilerin sitelerinden kontrol edin ve bir kenara not edin.
Bir işlemci ne kadar çok çekirdeğe sahipse o kadar hızlı çalışır düşüncesi de "
dolaylı" olarak yanlış. Günümüzde artık çok çekirdekli işlemciler standart oldu. Ancak çekirdek sayıları, bazen tüketicilerin kafalarını oldukça karıştırıyor. Bir işlemcinin çekirdeklerinin tam olarak aktif olarak kullanılabilmesi için yazılımın (oyun, program, işletim sistemi vb..) çoklu çekirdek kullanımına uygun programlanması gerekir. Örneğin tek çekirdeğe göre yazılmış bir program 4 çekirdekli bir işlemcide çalışırken işlemcinin 3 çekirdeği pasif kalır. Bu yüzden son zamanlarda AMD ve Intel, otomatik saat hızı arttırımı teknolojileriyle işlemci performanslarını arttırmayı amaçlamışlardır. Yani 4 çekirdekli bir işlemcinin tek çekirdeği kullanılırken mesela 2.6 GHZ olan işlemcinin saat hızı 3.0 Ghz'e çıkarılır. 400 MHZ bedava overclock yapılmış oluyor.
Şu anda yaygın olarak birçok yazılım 2 çekirdeğe göre yazılıyor. Bazı profesyonel animasyon ve çizim programları 4 çekirdeğe veya fazlasına destek veriyor. Eğer ofis işleri için bilgisayar topluyorsak 6 çekirdeğe para vermek anlamsız olur. Oyun bilgisayarı topluyorsak 4 çekirdek, her oyun için yeterli gelir. 6 veya 8 çekirdekli bir sistem şu anda ne yazık ki oyun performansına direkt etki etmeyecektir. Normal kullanım için fazladan çok çekirdeğe çok para vermeye gerek yok.
Ön Bellek
İşlemci alırken ön belleğe oldukça dikkat edilmesi gerekir. 4 çekirdekli ön belleği yüksek bir işlemci, aynı sayıda çekirdekli ve aynı saat hızındaki ön belleği düşük olan bir işlemciden daha performanslı olacaktır. Özellikle oyun oynarken önbelleğin önemi daha fazla ortaya çıkar. Yeni nesil işlemcilerde eskiden 2 seviye olan ön bellek artık çekirdek paylaşımı da düşünülerek 3 seviyeye (L3) çıkmıştır
DDR3 Meselesi ve Çipset
Bundan aylar öncesinde önemli bir etken olan DDR2 ve DDR3 bellek fiyatları, artık önemli değil.
DDR3 bellekler uygun fiyatlara satın alınabiliyor. Tabii ki bu arada işin komik bir yanı var, DDR3 ucuzlarken DDR2 belleklere zam geldi. İşte bu yüzden AMD işlemciler DDR2 seçeneğinin sunduğu fiyat avantajını yitirdi. Intel ya da AMD, DDR3 bellek tavsiye ederim(gerçi bu anakart konusuna girer ama yine de hatırlatmakta fayda var diye düşündüm.)
AMD'yi seçecekseniz de yeni gelen 6 çekirdekli modellere geçebilmek için AM3 çipsetli anakartlara ve bu çipseti kullanan işlemcilere bakmalısınız. Upgrade yapmayacaksanız AMD, eski AM2+ çipsetli anakartlarla fiyat avantajına sahip. Upgrade yapacaksanız Intel ve AMD bu konuda yakın.
Intel seçecekseniz de Core i5 ve Core i7 ailelerinin LGA 1156 ve LGA 1366 soketleri arasında tercih yapmanız gerekecek.
HyperThreading farkı, Turbo Boost, L3 Önbellek
Sonuçta şu çok önemli, yeni nesil çekirdekli işlemcilere geçişte upgrade yapacaksanız LGA 1366 kaçınılmaz. Ama olduğu gibi kullanacaksanız Intel'in otomatik overclock teknolojisi Turbo Boost ile LGA 1156 kullanan Core i5'ler, ucuz Core i7'leri geçebiliyor.
Core i5 700 serilerinde HyperThreading teknolojisinin olmaması en büyük eksiklik. Bu çok çekirdekli uygulamalarda yüzde 25 performans kaybı demek. HT olan işlemcilerde her çekirdek 2 çekirdek gibi kullanılıyor. Core i7 ile 4 çekirdekli işlemcilerde HT sayesinde 8 çekirdekli gibi çalışmak mümkün.
AMD'de seçim yaparken en önemli şey L3 önbellek olup olmaması oluyor. Phenom II işlemcilerde var, Athlon II'lerde yok. Yani arada yüzde 10-15 performans farkı var. Phenom II'leri tercih etmelisiniz.
Overclock Potansiyeli
AMD'nin overclock ünü vardır ancak Intel'in Core i7 işlemcisinde de, örneğin 2.66 GHz'lik Core i7 920 modelinde de 4 GHz'de stabil overclock'un mümkün olduğunu hatırlatalım.
Üç katı fiyata satılan Core i7 975 3.33 GHz'de çalışıyor ancak overclock imkanı 4.3 GHz, yani overclock yapacaksanız ucuz modelleri tercih edin.
AMD'nin Phenom II ailesi de bu işe çok uygun ama genel kullanıcının göreceği maksimum hız 3.8 GHz oluyor.
Overclock yapmayacaksanız genel kullanım için 2.33 GHz bir işlemci oldukça yeterli. İdeal hız 2.66 GHz, daha fazlasında ödediğiniz paraya aldığınız karşılık gittikçe azalıyor.
Şimdi tüm bunları anlattıktan sonra (gerçi ilk başta vermem gerekirdi ama sona sakladım) gelelim en basit kurala.
Socket - İşlemci Uyumu ve Upgrade
Bununla ilgili hiç yazı yazmadan direk olarak resimli anlatımla açıklayım.
Öncelikle elimizde:
Gigabyte GA-G1975X Anakart
INTEL Pentium Dual Core E6500 İşlemci
Biliyoruz ki anakartımız "LGA775" soket tipine sahip. Bu da demektir ki teoride:
Intel Core 2 Extreme, Intel Core 2 Duo, Intel Pentium D, Intel Pentium 4, Extreme Edition, Intel Pentium 4, Intel Celeron tipi işlemcilere uygundur demek olur.
Şimdi anakartımızın sayfasına gidiyoruz ve anakartımız bu sayfadan buluyoruz.
Şimdi buradan "
İşlemci Desteği" bölümüne tıklıyoruz.
Şimdi açılan sayfada anakartımıza uygun işlemci modellerini görebiliriz. Bu listeden yukarıda belittiğim koşullara uygun işlemciyi seçebilirsiniz.